Elon Musk'ın X'i satın almasının ardından ücretli abonelik servisleri de yaygınlaşmıştı. Kullanıcılar özellikle mavi tike sahip olabilmek için uygun fiyatlara ücretli aboneliklere başvuru yapmaya başladı. Musk'a ait X platformu da zaman zaman indirimler yaparak X Premium hizmetini kullanıcılara sunuyordu. Ancak AB, X'e mavi tik nedeniyle ciddi miktarda para cezası kesti.
Avrupa Komisyonu, 2024’te başlatılan soruşturmayı tamamlayarak X’e 120 milyon euro para cezası verdi. Kararda, mavi tikin kullanıcılara “doğrulanmış hesap” izlenimi vermesine rağmen, herkesin ücret ödeyerek bu işareti alabilmesi ve şirketin hesap sahiplerini gerçek anlamda doğrulamaması “aldatıcı tasarım” olarak değerlendirildi. Bu ihlaller, AB Dijital Hizmetler Yasası’nın (DSA) “hizmetlerde aldatıcı tasarımlara yer vermeme” yükümlülüğünü ihlal ediyor.
Komisyon ayrıca X’in reklam arşivinin DSA’nın şeffaflık ve erişilebilirlik şartlarını karşılamadığını belirtti. Araştırmacılar ve sivil toplum için kritik olan aranabilir ve erişilebilir reklam depolarında; reklam içeriği, konusu ve ödeyen tüzel kişi gibi temel bilgiler eksik.
Tasarımsal engellerin süreci yavaşlattığı, kamuya açık verilere erişimin ise X’in kullanım koşullarıyla bağımsız toplama yöntemlerine kapatıldığı ifade ediliyor. Mevcut başvuru süreçlerinin gereksiz engeller içerdiği ve AB’deki sistemik risk araştırmalarını sekteye uğrattığı vurgulanıyor.
X’in mavi tik uygulamasındaki ihlaller için 60 iş günü içinde, reklam arşivi ve araştırmacı verisi erişimi konularında ise 90 gün içinde somut önlemler planını Komisyon’a sunması gerekiyor. Dijital Hizmetler Kurulu, eylem planı tesliminden itibaren bir ay içinde görüş bildirecek. Ardından Avrupa Komisyonu, bir ay içinde nihai kararını açıklayarak uygulanması için makul bir süre belirleyecek.
